[Phan Nhiên Hạo dịch từ nguyên bản tiếng Anh “A Plane Ride”]
Vợ tôi sụt sịt, “Làm sao mình biết máy bay nào mà lên”? Nàng trông già xụ khi lo lắng. “Ra phi trường người ta sẽ chỉ mình, em à”. Chính tôi cũng không chắc. Chúng tôi từng đi ghe, rất nhiều ghe, nhưng chưa từng đi máy bay. Chúng tôi cũng từng đi xe đò xuyên Việt.
Vợ tôi bỏ vô bao ni-lông bưởi, chuối, ya-ua, trứng luộc, gà chiên. Thêm lọ thuốc aspirins, hai chai nước lọc.
“Bay chỉ một tiếng mà”, tôi nhắc nàng.
“Người ta nói sao anh nghe vậy hả? Hồi mình đi xe đò, họ nói chừng một ngày, cùng lắm là hai, vậy mà lúc nào cũng mất vài tuần, có khi vài tháng”!
Dường như chỉ hôm qua chúng ta còn đẩy xe lên đồi. Hôm trước còn bò dưới đất. Ôi chao, phương tiện giao thông phát triển mau lẹ!
Trên đường đến sân bay chúng tôi phấn khởi với bao dự đoán, cảm xúc mới lạ. Trước đây, với chúng tôi, phi trường không biểu tượng sự giải thoát hay phiêu lưu, chỉ là sự tàn nhẫn của hứa hẹn sống còn. Nó như một cánh cổng lộng lẫy muôn đời chốt chặt, được dựng lên chỉ để bêu rếu chúng tôi, bằng những âm thanh tiệc tùng, như lời đồn đãi, yếu ớt vọng đến từ bên kia.
Hôm nay khác. Hôm nay chúng tôi lên đường. Chúng tôi sẽ bay lên và thoát khỏi đây. Chẳng bao lâu chúng tôi sẽ khởi hành. Từ “khởi hành” thật êm tai. Từ “đến nơi”, mặt khác, khiến chúng tôi kinh hoảng; quá tập trung vào việc lên đường, chúng tôi quên mất mình sẽ đến một nơi khác. Điểm đến chẳng quan trọng, quan trọng là khởi hành.
Chúng tôi tiến vào chu vi kỳ diệu của phi trường chẳng gặp rắc rối lớn. Đúng là người ta chỉ máy bay cho chúng tôi. Nhưng trước hết, họ xét coi chúng tôi có mang dao và sách. Họ ngửi giầy và cố nậy những chiếc răng trám. Họ thay phiên dòm vào những kẽ hở. Quả là một phép lạ họ đã không lột truồng chúng tôi trước khi cho phép lên máy bay. Chuyện đó có xảy ra, chúng tôi cũng vui vẻ chấp nhận. Họ giải phóng chúng tôi khỏi những chiếc ví, dĩ nhiên. Một gã giật tấm vé máy bay mới cứng, giả vờ xé ra từng mảnh. Mấy người bà con xung quanh thút thít, bất tỉnh.
Chúng tôi chưa bao giờ thấy bên trong máy bay. Khoang máy bay này lớn phải cỡ chiếc thuyền Nô-e. Sự kinh ngạc thuyên giảm phần nào khi tôi thấy các bạn đồng hành. Phần lớn luộm thuộm trong quần áo quê kệch, mới may hôm qua đặc biệt giành cho chuyến đi: áo vét bên ngoài đồ bộ hoa, áo thun và váy mặc ngược… Hy vọng vợ chồng tôi nhìn không đến nỗi ngáo cỡ đó. Không phải ai cũng xứng đáng với số phận may mắn, vậy mà tất cả đều có mặt.
Bước đi trên thảm mịn, xung quanh những chiếc ghế êm ái, chúng tôi coi như đã đổi đời. Chúng tôi hết sức ngượng ngùng nhưng tràn trề hy vọng. Sang trọng này nhất định chỉ là khởi đầu cho nhiều sang trọng hơn trong tương lai. Những nhựa cứng, những đèn dịu, những nhựa mềm. Nếu bị nhốt cả đời trong máy bay, chúng tôi cũng không buồn. Chúng tôi cảm thấy tuyệt đối an toàn. Bất khả xâm phạm. Ngay cả phi nếu cơ nổ tung trên trời hay đâm đầu xuống biển, chúng tôi cũng đạt được mộng lớn rồi. Dĩ nhiên chúng tôi còn nghi ngờ. Làm sao một vật to thế này bay lên được?
Trước khi kịp nhận thức mọi chuyện, chúng tôi đã bị buộc vào số phận mới. Nguời đàn ông phía trước bật lưng nghế, ngả đầu lên đùi tôi. Tôi cưỡng lại thôi thúc tự nhiên muốn vuốt ve chiếc trán nhăn, hệt như trán ba tôi. Một âu yếm sai lầm có thể dẫn đến hậu quả thảm khốc, tôi tự nhủ. Người đàn ông mặc bộ vét bóng và có vẻ viên chức nhà nước. Đúng y chang, mở tờ báo, tôi thấy hình ông ta nơi trang nhất đang cắt băng khánh thành. Cả trên giấy và trong đời, ông nhe răng dọa tôi. Vợ tôi không chú ý đến nỗi đe dọa vừa tái sinh. Sau nhiều năm, lần đầu tiên lâng lâng, nàng cười rúc rích, lột một trái chuối.
Một phụ nữ đồng phục nâu chỉ dẫn chúng tôi trong trường hợp máy bay rơi. “Giày của quý vị sẽ chìm nhưng nón quý vị sẽ nổi”, cô ta thông báo. “Nhưng đừng làm xấu hổ chúng tôi”, cô ta bất ngờ gầm gừ, gằn giọng vốn the thé, “sau khi xuống máy bay”.
Vợ tôi lột trái chuối thứ hai. Tôi xơi một cánh gà, một ya-ua, một trứng luộc. Tôi tợp nhanh một ngụm từ chai whiskey bé tẹo mua ở quầy lưu niệm phi trường. Bất ngờ phi cơ gầm lên trên đường băng. Vợ tôi bịt tai kêu thét. Máy bay nhấc đầu. Nó lên rồi! Không tin được! Chúng tôi thoát rồi! Thật thoát rồi! Trong cơn nôn nao dữ dội, tôi mửa tưới lên chiếc đầu lộn ngược đang gối trên đùi mình.
Từ trên trời, thành phố của chúng tôi nhìn tuyệt đẹp. Ở dưới đất nó chỉ là một hầm phân.
Mặt trời rạng rỡ trên sông bạc. Nhà cửa bé xíu. Người ta bé xíu. Đau khổ của họ cũng bé xíu.
Tất cả chiến tranh và bệnh tật dưới đó. Tất cả bất hạnh dưới đó. Sau cùng, chúng tôi ở trên mây. Quả đất thật sự tròn. Chỉ điều đó thôi cũng đủ khiến ta ngây ngất. Sau cùng, chúng tôi bình yên. Nhiều người vỗ tay, vài người không giấu được nước mắt. Tôi ôm chặt vợ. Suốt hai mươi lăm năm có lẽ, lần đầu tiên chúng tôi hôn nhau.
(Trích từ Thư Lạ, tuyển tập truyện ngắn Đinh Linh. Phan Nhiên Hạo dịch. NXB Văn Mới, California, 2007)
L I T V I E T 